Wygaszanie etatów przy reformie urzędów i instytucji administracji publicznej

KOWR zastąpił od 1 września 2017 r. połączone Agencję Nieruchomości Rolnych oraz Agencję Rynku Rolnego. W związku z reorganizacją, minister właściwy do spraw rozwoju wsi powołał Pełnomocnika do spraw utworzenia KOWR. Pełnomocnik proponował zatrudnienie wybranym pracownikom obu Agencji w KOWR, określając warunki pracy i płacy, w tym miejsce zatrudnienia. Brak takiej propozycji lub jej nieprzyjęcie skutkowało wygaśnięciem stosunku pracy z dniem 31 sierpnia 2017 r. Publiczne posady straciło wtedy około tysiąca osób.

Pozew o odszkodowanie za niezgodne z prawem wygaśnięcie stosunku pracy złożył kierowca, który nie dostał propozycji zatrudnienia w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa. Tytułem odszkodowania w związku z ustaniem stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy otrzymał 16 tys. zł. KOWR złożył kasację od wyroku.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 września 2019 r. (sygn. III PK 126/18) stwierdził, że rząd nie ma prawa do wygaszania etatów z mocy prawa przy reformie urzędów i instytucji administracji publicznej. Zdaniem SN nie można przy tej okazji swobodnie decydować o tym, kto ma zachować pracę w przekształconym urzędzie. Należy przy tym stosować wynikające z kodeksu pracy zasady równego traktowania pracowników.

Sąd Najwyższy powołał się na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz na Konstytucję RP podkreślając, że wszyscy są wobec prawa równi i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne; nikt zaś nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy zdeterminowane zostało wątkiem dyskryminacyjnym – kierowca twierdził, że brak złożenia mu propozycji pracy w KOWR wynikał z jego wieku. Mimo to Sąd Najwyższy podkreślił, że nawet, gdyby dyskryminacja nie wystąpiła w sprawie, to i tak możliwe stałoby się rozważenie, czy przyczyna niezłożenia propozycji zatrudnienia była racjonalna i obiektywna. W tym zakresie nie jest wykluczone posłużenie się wzorcem typowania do zwolnienia stosowanym przy zwolnieniach z przyczyn nie leżących po stronie pracownika. 

KS