Zgodnie z art. 30 par. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510- dalej: k. p.) umowa o pracę może zostać rozwiązana na cztery sposoby. Po pierwsze, dzieje się to na mocy porozumienia stron. Inną formą rozwiązania tejże umowy jest oświadczenie jednej ze stron (pracodawcy bądź pracownika) z jednoczesnym zachowaniem okresu wypowiedzenia – ten sposób ustawodawca określa jako „rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem”. Trzecią metodę stanowi złożenie oświadczenia przez jedną ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia, czyli tzw. rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Ostatnim z wariantów wyszczególnionych w k. p. jest upływ czasu, na który umowa o pracę była zawarta.
Warto w tym miejscu przyjrzeć się drugiemu z wyróżnionych sposobów. Istotny jest tu przede wszystkim wymiar praktyczny zasad liczenia terminów wypowiedzenia. Ustawodawca reguluje bowiem na gruncie k. p. okres czasu, jaki musi upłynąć od momentu wypowiedzenia umowy do ustania (rozwiązania) stosunku pracy. Według art. 36 par. 1 okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest determinowany okresem zatrudnienia u danego pracodawcy. Regulacja kodeksowa przewiduje odpowiednio: 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy; 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy oraz 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Odrębnie prawodawca traktuje na temat okresu wypowiedzenia umowy o pracę w przypadku umowy zawartej na okres próbny. Art. 34 k. p. wyznacza dla stron: 3 dni robocze w sytuacji, gdy okres próbny nie przekracza 2 tygodni; 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie oraz 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
W praktyce największe znaczenie ma sposób wyliczania powyższych terminów. Odnosząc się do terminów wyznaczonych w miesiącach, należy zaznaczyć, iż momentem rozpoczęcia biegu wypowiedzenia jest tu pierwszy dzień kalendarzowy miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone wypowiedzenie. Okres wypowiedzenia kończy się zatem z ostatnim dniem miesiąca. Pamiętać przy tym należy, że dla sposobu obliczania terminu miesięcznego nie będzie mieć znaczenia fakt, czy dany miesiąc liczy 28,29,30 lub 31 dni (terminem rozwiązania umowy jest po prostu ostatni dzień miesiąca).
Jeśli zaś chodzi o sposób liczenia terminów określonych w tygodniach, to tu zasadniczo chwilą rozpoczęcia biegu wypowiedzenia umowy o pracę jest pierwsza niedziela występującą po dniu złożenia wypowiedzenia; sobota zawsze jest ostatnim dniem okresu wypowiedzenia.
Finalnie warto pochylić się także nad regułami przeliczania terminów wyrażonych w dniach. Pierwszy dzień wypowiedzenia to ten dzień roboczy, który następuje po dniu doręczenia wypowiedzenia. Podkreślić należy jednak, iż przy określeniu momentu, w którym okres wypowiedzenia liczonego w dniach roboczych zaczyna swój bieg, bierze się pod uwagę dni robocze, czyli wszystkie z wyjątkiem niedziel i dni świątecznych, również dni dodatkowo wolnych od pracy.
Dla przykładu:
- Wypowiedzenie umowy o pracę dla pracownika pracującego przez 7 miesięcy będzie naliczane następująco: wypowiedzenie zostało wręczone pracownikowi dnia 25 marca, wobec czego, przewidziany dla okresu pracy trwającego minimum 6 miesięcy, miesięczny termin rozpocznie się z dniem 1 kwietnia i upłynie wraz z ostatnim dniem miesiąca kwietnia (tj. 30 kwietnia).
- Wypowiedzenie umowy o pracę dla pracownika pracującego przez 4 miesiące będzie naliczane następująco: wypowiedzenie zostało wręczone pracownikowi dnia 1 kwietnia (piątek), wobec czego, przewidziany dla okresu pracy trwającego mniej niż 6 miesięcy, termin 2-tygodniowy rozpocznie się w niedzielę 3 kwietnia i upłynie w sobotę 16 kwietnia.
- Wypowiedzenie umowy o pracę dla pracownika pracującego na okresie próbnym przez 1 tydzień będzie naliczane następująco: wypowiedzenie zostało wręczone pracownikowi dnia 4 maja (poniedziałek), wobec czego termin 3-dniowy, przewidziany dla nietrwającego dłużej niż 2 tygodnie okresu próbnego, rozpocznie się 5 maja we wtorek i upłynie z dniem 7 maja (czwartek).